Skip to main content

Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014

Mae'r dudalen hon yn cael ei hadolygu a bydd deunydd pellach ar gael cyn hir.

Mae Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (‘y Ddeddf’) yn dwyn ynghyd ddyletswyddau a swyddogaethau awdurdodau lleol mewn perthynas â gwella lles pobl sydd angen gofal a chymorth, a gofalwyr sydd angen cymorth. Mae’r Ddeddf, ynghyd â rheoliadau a chodau ymarfer a wneir oddi tani, yn darparu’r sylfaen i fframwaith statudol ar gyfer darparu gofal cymdeithasol yng Nghymru i gefnogi pobl o bob oed fel rhan o’u teuluoedd a’u cymunedau.

Egwyddorion sylfaenol y Ddeddf yw:

  • Llais a rheolaeth – rhoi’r unigolyn a’i anghenion wrth wraidd y gofal, a rhoi llais a rheolaeth iddo er mwyn sicrhau’r canlyniadau sy’n hybu ei lesiant.
  • Atal ac ymyrryd yn gynnar – cynyddu gwasanaethau ataliol o fewn cymunedau fel bod llai o bobl angen gofal critigol.
  • Llesiant – cynorthwyo pobl i sicrhau eu llesiant eu hunain a mesur llwyddiant gofal a chymorth.
  • Cydgynhyrchu – annog unigolion i gymryd mwy o ran mewn cynllunio a darparu gwasanaethau.

Mae’r Nodiadau Esboniadol i’r Ddeddf yn rhoi sylwebaeth fanwl ar y darpariaethau amrywiol.

Dod i rym

Daeth Rhan 1 ac adrannau 196 i 200 i rym ar 2 Mai 2014, sef y diwrnod ar ôl i’r Ddeddf gael y Cydsyniad Brenhinol, yn unol ag adran 199(1). 

Daw gweddill darpariaethau’r Ddeddf i rym ar ddiwrnod a bennir gan Weinidogion Cymru drwy orchymyn, yn unol ag adran 199(2).

Mae’r Gorchmynion canlynol wedi eu gwneud:

Is-deddfwriaeth sydd wedi ei gwneud o dan y Ddeddf:

Mae deddfwriaeth, codau a chanllawiau pellach a wneir o dan y Ddeddf wedi'u rhestru ym maes pwnc y Gwasanaethau Cymdeithasol ar y safle. Bydd y wybodaeth hon yn cael ei chyfuno â'r dudalen hon maes o law.

EnwRhifDyddiad gwnaedDyddiad dod i rymDogfennau ategol
Gorchymyn y Cod Ymarfer Diwygiedig ar arfer swyddogaethau gwasanaethau cymdeithasol mewn perthynas â Rhan 4 (taliadau uniongyrchol a dewis o lety) a Rhan 5 (codi ffioedd ac asesiadau ariannol) o Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (Diwrnod Penodedig) 20232023 Rhif 391 (Cy. 60)   29 Mawrth 2023  10 Ebrill 2023    Memorandwm Esboniadol
Gorchymyn y Cod Ymarfer Diwygiedig ar arfer swyddogaethau gwasanaethau cymdeithasol mewn perthynas â Rhan 4 (taliadau uniongyrchol a dewis o lety) a Rhan 5 (codi ffioedd ac asesiadau ariannol) o Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (Diwrnod Penodedig) 2022
 
2022 Rhif 427 (Cy. 106)    4 Ebrill 2022    11 Ebrill 2022    Memorandwm Esboniadol (Saesneg yn unig)
Gorchymyn y Cod Ymarfer Diwygiedig ar arfer swyddogaethau gwasanaethau cymdeithasol mewn perthynas â Rhan 4 (taliadau uniongyrchol a dewis o lety) a Rhan 5 (codi ffioedd ac asesiadau ariannol) o Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (Diwrnod Penodedig) 20202020 Rhif 383 (Cy. 86)    30 Mawrth 2020    6 Ebrill 2020    Memorandwm Esboniadol
Gorchymyn y Cod Ymarfer Diwygiedig ar arfer swyddogaethau gwasanaethau cymdeithasol mewn perthynas â Rhan 10 (Eirioli) o Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (Diwrnod Penodedig) (Cymru) 20192019 Rhif 1501 (Cy. 277)      16 Rhagfyr 2019  1 Ionawr 2020    Memorandwm Esboniadol
Gorchymyn y Cod Ymarfer Diwygiedig ar arfer swyddogaethau gwasanaethau cymdeithasol mewn perthynas â Rhan 4 (taliadau uniongyrchol a dewis o lety) a Rhan 5 (codi ffioedd ac asesiadau ariannol) o Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (Diwrnod Penodedig) 20192019 Rhif 797 (Cy. 150)    3 Ebrill 2019    8 Ebrill 2019    Memorandwm Esboniadol
Rheoliadau Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (Addasiad Ynysoedd Scilly) 20182018 Rhif 1267 (Cy. 253)        29 Tachwedd 20184 Chwefror 2019    Memorandwm Esboniadol (Saesneg yn unig)
Gorchymyn y Codau Ymarfer Diwygiedig ar arfer swyddogaethau gwasanaethau cymdeithasol mewn perthynas â Rhannau 4 a 5 a Rhan 6 o Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (Diwrnod Penodedig) (Cymru) 2018
 
2018 Rhif 469 (Cy. 79)    26 Mawrth 2018    

Rhan 6 Cod Diwygiedig: 2 Ebrill 2018

Rhannau Diwygiedig 4 a 5 Cod: 9 Ebrill 2018    
 

Memorandwm Esboniadol
Rheoliadau Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (Diwygiadau Canlyniadol) 20172017 Rhif 1025 (Cy. 263)    25 Hydref 2017      1 Rhagfyr 2017  Memorandwm Esboniadol (Saesneg yn unig)
Gorchymyn y Cod Ymarfer Diwygiedig ar arfer swyddogaethau gwasanaethau cymdeithasol mewn perthynas â Rhan 4 (taliadau uniongyrchol a dewis o lety) a Rhan 5 (codi ffioedd ac asesiadau ariannol) o Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (Diwrnod Penodedig) (Cymru) 20172017 Rhif 557 (Cy. 128)
9 Ebrill 2017    
10 Ebrill 2017   Memorandwm Esboniadol
Rheoliadau Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (Diwygiadau Canlyniadol) 2016
 
2016 Rhif 413 (Cy. 131)    19 Mawrth 2016    Daw'r Rheoliadau hyn i rym ar 6 
Ebrill 2016 yn ddarostyngedig i baragraffau 2(2) i (6). 
Memorandwm Esboniadol (Saesneg yn unig)
Rheoliadau Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (Diwygiadau Canlyniadol) a Chynllunio Gofal, Lleoli ac Adolygu Achosion (Diwygiadau Amrywiol) (Cymru) 20162016 Rhif 351 (Cy. 109)    9 Mawrth 2016       5 Ebrill 2016 Memorandwm Esboniadol
Rheoliadau Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (Diwygiadau Canlyniadol) a Chynllunio Gofal, Lleoli ac Adolygu Achosion (Diwygiadau Amrywiol) (Cymru) 2016 2016 Rhif 216 (Cy. 85)    19 Chwefror 2016      6 Ebrill 2016  Memorandwm Esboniadol (Saesneg yn unig)
Rheoliadau Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (Diwygiadau Canlyniadol) (Is-ddeddfwriaeth) 20162016 Rhif 211 (Cy. 84)    19 Chwefror 20166 Ebrill 2016 Memorandwm Esboniadol (Saesneg yn unig)
Rheoliadau Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (Mentrau Cymdeithasol, Cydweithredol a Thrydydd Sector) (Cymru) 20152015 Rhif 1500 (Cy. 172)    8 Gorffennaf 2015 6 Ebrill 2016    Memorandwm Esboniadol (Saesneg yn unig)

Yn ogystal, mae Llywodraeth y DU wedi gwneud y Gorchymyn hwn:

The Social Services and Well-being (Wales) Act 2014 and the Regulation and Inspection of Social Care (Wales) Act 2016 (Consequential Amendments) Order 2017

Ystyriaeth y Senedd o’r ddeddfwriaeth:

Cafodd y Bil ei gyflwyno ar 28 Ionawr 2013 gan Gwenda Thomas AC, y Dirprwy Weinidog Gwasanaethau Cymdeithasol ar y pryd. Cafodd y Bil ei basio gan Senedd Cymru (Cynulliad Cenedlaethol Cymru bryd hynny) ar 18 Mawrth 2014.

Mae rhagor o wybodaeth am y Bil ar gael ar wefan y Senedd, gan gynnwys cofnod o hynt y Bil drwy’r Senedd a’r Memorandwm Esboniadol a luniwyd gan Lywodraeth Cymru (fel y’i diwygiwyd ar ôl Cyfnod 2). 

Cafodd y Ddeddf y Cydsyniad Brenhinol ar 1 Mai 2014.

Erthyglau a gwybodaeth gysylltiedig

Trosolwg o'r Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 | Gofal Cymdeithasol Cymru
 

Cyhoeddwyd gyntaf
Diweddarwyd diwethaf
25 Ebrill 2024