Mesur Addysg (Cymru) 2009
Mae Mesur Addysg (Cymru) 2009 (y Mesur) yn rhoi’r hawl i blant wneud apeliadau anghenion addysgol arbennig (AAA) a hawliadau o wahaniaethu ar sail anabledd i Dribiwnlys Anghenion Addysgol Arbennig Cymru. Drwy wneud hynny, mae’r Mesur yn rhoi mynegiant ymarferol i Gonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn a Nodau Craidd cysylltiedig Llywodraeth Cymru.
Nod y Mesur yw darparu diogelwch ychwanegol i sicrhau y gellir diwallu anghenion plant a phobl ifanc anabl a’r rhai ag AAA, drwy leihau’r posibilrwydd na fydd eu hanghenion yn cael sylw llawn os nad yw eu rhieni yn gwneud apêl neu hawliad eu hunain. Mae hefyd yn rhoi hawl annibynnol i blant ag AAA (gan gynnwys plant sy’n derbyn gofal) apelio yn erbyn penderfyniadau a wneir am eu hanghenion cymorth addysg.
Gwneir darpariaeth gysylltiedig hefyd ar gyfer y canlynol mewn ysgolion:
- gwasanaethau cyngor a gwybodaeth;
- trefniadau amgen ar gyfer datrys anghydfod;
- gwasanaethau eirioli annibynnol;
- treialu’r darpariaethau yn Rhan 1 y Mesur;
- y cwricwlwm.
Mae’r Nodiadau Esboniadol i’r Mesur yn rhoi sylwebaeth fanwl ar y gwahanol ddarpariaethau.
Dod i rym
Daeth adran 24 i 27 i rym ar ddiwedd y cyfnod o ddau fis yn dilyn y Gymeradwyaeth Frenhinol (mewn geiriau eraill ar 9 Chwefror 2010), yn unol ag adran 26(1).
Daeth paragraffau 10 i 12 o’r Atodlen i rym ar 9 Rhagfyr 2009, sef y diwrnod y cafodd y Mesur y Gymeradwyaeth Frenhinol, yn unol ag adran 26(2).
Daw gweddill darpariaethau’r Mesur hwn i rym yn unol â darpariaeth a wneir gan Weinidogion Cymru drwy orchymyn, yn unol ag adran 26(3).
Mae’r Gorchmynion canlynol wedi eu gwneud:
- Gorchymyn Mesur Addysg (Cymru) 2009 (Cychwyn Rhif 3 a Darpariaethau Trosiannol) 2012
- Gorchymyn Mesur Addysg (Cymru) 2009 (Cychwyn Rhif 2) 2011
- Gorchymyn Mesur Addysg (Cymru) 2009 (Cychwyn Rhif 1) 2011
Is-deddfwriaeth sydd wedi ei wneud o dan y Mesur:
| Enw | Rhif | Dyddiad gwneud | Dyddiad dod i rym | Dogfennau ategol |
| Rheoliadau Mesur Addysg (Cymru) 2009 (Treialu) (Dirymu) 2014 | 2014 Rhif 3267 (Cy. 334) | 11 Rhagfyr 2014 | 5 Ionawr 2015 | Memorandwm Esboniadol (Saesneg yn unig) |
| Rheoliadau Mesur Addysg (Cymru) 2009 (Treialu) 2012 | 2012 Rhif 321 (Cy. 52) | 8 Chwefror 2012 | 6 Mawrth 2012 | Memorandwm Esboniadol (Saesneg yn unig) |
| Gorchymyn Hawl Plentyn i Wneud Hawliad Gwahaniaethu ar sail Anabledd (Ysgolion) (Cymru) 2011 | 2011 Rhif 1651 (Cy. 187) | 5 Gorffennaf 2011 | 6 Gorffennaf 2011 | Memorandwm Esboniadol (Saesneg yn unig) |
Ystyriaeth y Senedd o’r ddeddfwriaeth
Cyflwynwyd y Mesur ar 27 Ebrill 2009 gan Jane Hutt AS, y Gweinidog dros Blant, Addysg, Dysgu Gydol Oes a Sgiliau ar y pryd. Pasiwyd y Mesur gan Senedd Cymru (Cynulliad Cenedlaethol Cymru bryd hynny) ar 3 Tachwedd 2009.
Mae mwy o wybodaeth am y Mesur ar gael ar wefan y Senedd gan gynnwys cofnod o hynt y Mesur drwy’r Senedd a’r Memorandwm Esboniadol a luniwyd gan Lywodraeth Cymru (fel y’i diwygiwyd ar ôl Cyfnod 2).
Cafodd y Mesur y Gymeradwyaeth Frenhinol ar 9 Rhagfyr 2009.